Qua công tác nắm tình hình, phối hợp điều tra xử lý tội phạm sử dụng công nghệ cao, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Hải Dương phát hiện nổi lên vấn đề đáng chú ý: Tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đặc biệt là qua mạng xã hội (MXH) thời gian qua diễn biến phức tạp, xu hướng gia tăng, bị hại bị chiếm đoạt với số tiền lên đến hàng tỷ đồng, gây mất an ninh, trật tự tại địa phương. Phương thức, thủ đoạn mà các đối tượng thường sử dụng như sau:

(1) Giả danh cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Cơ quan nhà nước:

Các đối tượng sử dụng phần mềm công nghệ cao (VOIP ứng dụng truyền tải giọng nói qua mạng máy tính) có chức năng giả mạo đầu số, số điện thoại gọi điện cho bị hại tự xưng là nhân viên bưu điện thông báo về việc người bị hại đang nợ tiền cước điện thoại, có bưu phẩm gửi ở các bưu điện lâu ngày không đến nhận hoặc liên quan đến các vụ án... sau đó nối máy cho bị hại nói chuyện với một số đối tượng khác giả danh cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Tòa án... Đối tượng thông báo người bị hại liên quan đến vụ án đang điều tra, nếu không thực hiện đúng theo nội dung chúng đưa ra sẽ bị khởi tố bị can, bắt tạm giam, mục đích làm người bị hại hoang mang, lo sợ để cung cấp thông tin cá nhân và tài khoản. Sau đó, đối tượng yêu cầu người bị hại chuyển tiền vào các tài khoản của đối tượng hoặc hướng dẫn truy cập vào link để tải ứng dụng giả mạo có tên “Bộ Công an", truy cập để cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng với vỏ bọc xác minh, điều tra, yêu cầu bị hại cung cấp mã OTP. Sau đó, đối tượng chiếm quyền sử dụng tài khoản, chuyển tiền đến các tài khoản của đối tượng để chiếm đoạt.

(2) Đầu tư qua các sàn giao dịch tiền ảo, sàn ngoại hối trá hình hoặc đầu tư đào tiền kỹ thuật số theo mô hình kinh doanh “đa cấp”:

Các đối tượng lập ra các website đầu tư tài chính, các ứng dụng có giao diện tương tự đầu tư tài chính quốc tế rồi sử dụng nhiều thủ đoạn khác nhau để thu hút, lôi kéo nhiều người tham gia như: Gọi điện thoại tư vấn, gửi tin nhắn, đăng tin quảng bá, mời chào qua các MXH (Zalo, Facebook...), tổ chức các buổi hội thảo có quy mô lớn, đưa những người tự xưng là chuyên gia về lĩnh vực tài chính đến chia sẻ kinh nghiệm…

Các sàn đều được quảng cáo có nguồn gốc từ nước ngoài, liên kết với nền tảng giao dịch điện tử hàng đầu thế giới, cam kết người chơi sẽ được hưởng mức lãi suất cao, có thể rút vốn bất kỳ lúc nào, không cần đầu tư trí tuệ, thời gian. Để tạo lòng tin, lúc đầu nhà đầu tư rút được lãi nên tin tưởng chuyển tiền tham gia đầu tư lớn hơn, sau đó chúng đánh sập sàn, cắt mọi hình thức liên lạc và chiếm đoạt tài sản.

(3) Kết bạn, làm quen trên MXH:

Các đối tượng có thể là người nước ngoài hoặc Việt Nam sử dụng MXH như Facebook, Zalo... để kết bạn, làm quen với người bị hại (thường là phụ nữ…). Để tạo sự tin tưởng đối tượng thường giới thiệu là doanh nhân, quân nhân Mỹ đang chiến đấu ở nước ngoài. Sau một thời gian quen biết, đối tượng đặt vấn đề gửi quà là tiền mặt hoặc tài sản có giá trị rất lớn qua đường hàng không để tặng hoặc nhờ bị hại giữ hộ. Bị hại tin tưởng cho đối tượng các thông tin cá nhân: họ tên, tuổi, địa chỉ, số điện thoại…

Sau đó, đối tượng giả danh nhân viên sân bay, hải quan, thuế, gọi điện yêu cầu người bị hại nộp các khoản tiền: thuế, phí, phạt… để nhận được quà. Các đối tượng gửi ảnh về hộp quà, giấy chuyển phát để bị hại tin tưởng và các số tài khoản ngân hàng để bị hại chuyển tiền. Khi người bị hại không còn khả năng tiếp tục chuyển tiền, các đối tượng xóa ngay tài khoản Facebook, Zalo... và các số điện thoại đã sử dụng để liên lạc.

(4) Nhắn tin trúng thưởng:    

Đối tượng sử dụng Facebook Messenger để gửi tin nhắn cho người bị hại thông báo trúng thưởng tài sản (Xe Honda SH150i, điện thoại, đồng hồ) hoặc các hình thức khác (phiếu quà tặng, phiếu đổ xăng…) có giá trị lớn. Sau đó, yêu cầu người bị hại nạp tiền qua thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để làm thủ tục nhận thưởng. Việc chuyển khoản/nạp thẻ phải được thực hiện trong vòng 60 đến 90 phút, nếu không chuyển tiền thì giải thưởng cũng sẽ chuyển cho người khác.

Để bị hại tin tưởng, trên trang web các đối tượng đưa các thông tin giả về đơn vị tổ chức, tên tuổi địa chỉ những người đã trúng trước đó, CMND/CCCD của nhân viên hỗ trợ nhận thưởng… khi bị hại tin tưởng chuyển tiền theo yêu cầu thì bị các đối tượng chiếm đoạt.

(5) Chuyển “nhầm tiền” vào tài khoản:

Sau khi có thông tin cá nhân của người dùng như tên tuổi, số điện thoại, địa chỉ, số tài khoản ngân hàng, các đối tượng lừa đảo sẽ cố ý “chuyển nhầm" một khoản tiền đến số tài khoản đó rồi:

 - Giả thanh toán tiền hàng sau đó chiếm quyền quản trị tài khoản ngân hàng:

Giả danh là người mua hàng, đã chuyển tiền thanh toán đơn hàng cho người bán hàng online. Các đối tượng gửi hình ảnh chụp phiếu chuyển tiền hoặc tin nhắn chuyển tiền cho bị hại, yêu cầu bị hại kiểm tra lại số tài khoản ngân hàng, lúc này bị hại kiểm tra sẽ không nhận được tiền. Sau đó, đối tượng gửi đường dẫn truy cập (giống với các dịch vụ thanh toán trực tuyến như ZaloPay, ViettelPay) cho bị hại để được nhận tiền. Bị hại làm theo hướng dẫn của đối tượng, đăng nhập đường dẫn, cung cấp các thông tin tài khoản nên dẫn đến mất quyền quản trị tài khoản. Trong trường hợp bị hại nghi ngờ, đối tượng giả là nhân viên ngân hàng đề nghị cung cấp mã OTP để được nhận tiền. Sau khi bị hại cấp mã OTP thì bị mất quyền quản trị tài khoản, các đối tượng chuyển tiền đến các tài khoản của đối tượng và chiếm đoạt.

- Giả danh người thu hồi nợ:

Giả danh là người thu hồi nợ của một công ty tài chính để liên hệ đòi nợ các khoản vay với lãi suất cao. Nếu người dân không trả, đối tượng sẽ tìm cách đe dọa, khủng bố tinh thần… làm bị hại sợ hãi rồi chuyển tiền cho đối tượng theo yêu cầu.

(6) Giả danh người thân nhờ chuyển tiền rồi chiếm đoạt:

Đối tượng lập tài khoản MXH Facebook, Zalo... hoặc chiếm quyền quản trị tài khoản MXH của người khác rồi nhắn tin cho người thân, bạn bè trong danh sách liên lạc của chủ tài khoản để đặt vấn đề vay tiền hoặc nhờ chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng của đối tượng, hoặc gửi thông báo lệnh chuyển tiền giả, kèm đường link trang web giả mạo ngân hàng, yêu cầu bị hại truy cập, kiểm tra, cung cấp mã OTP. Sau đó, đối tượng kiểm soát tài khoản của bị hại, chuyển toàn bộ số tiền trong tài khoản của bị hại sang các tài khoản của đối tượng rồi chiếm đoạt.

(7) Giả mạo hòm thư điện tử:

Đối tượng lập các hộp thư điện tử tương tự hộp thư điện tử của các tổ chức, cá nhân kinh doanh, sản xuất có thực hiện các giao dịch bằng thư điện tử, mạo danh đối tác để đề nghị các tổ chức, cá nhân chuyển tiền thanh toán hợp đồng vào tài khoản ngân hàng của đối tượng và chiếm đoạt.

(8) Đầu tư kinh doanh, chơi hoa lan đột biến gen:

Lợi dụng việc đầu tư kinh doanh, chơi hoa lan đột biến gen đang trở thành trào lưu được nhiều tầng lớp, thành phần trong xã hội tham gia và tâm lý hám lợi của một bộ phận người dân, các đối tượng thường cấu kết thành ổ nhóm, thuê nhà, dựng giàn, làm vườn trồng lan rồi thông qua các trang MXH như Facebook, Zalo, Youtube, Tiktok để lập ra các hội, nhóm như: Hội chơi lan quý, lan đột biến... và công khai, quảng bá, giới thiệu, quay clip trực tuyến các sản phẩm hoa lan đột biến gen để tổ chức trao đổi, mua bán trực tiếp hoặc đấu giá trực tuyến. Đối với giao dịch trực tiếp, các đối tượng hẹn người mua đến địa chỉ nhà thuê để giao dịch, sau khi giao dịch thành công, nhận được tiền, các đối tượng khóa tài khoản, chặn liên lạc và bỏ đi khỏi địa điểm thuê.

Khi gặp các trường hợp nêu trên đề nghị người dân cảnh giác, thông báo cho Công an địa phương gần nhất hoặc Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Hải Dương, số điện thoại: 0692829515 để được hỗ trợ.